Płyta gramofonowa zazwyczaj posiada średnicę trzydziestu centymetrów. Zapisane są na nie w sposób spiralny analogowe nagranie dźwiękowe. Przeważnie wykonywano ją z ebonitu, szelaku lub polichlorku winylu. Stąd również pochodzi jej nazwa, a ponieważ często produkowano ją w odcieniu czarnym, potocznie określano ją "czarną płytą". Dziś równie popularnym określeniem jest "płyta analogowa". Już od końca dziewiętnastego wieku winyl zawojował przemysłem muzycznym, a jego popularność trwała aż do lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia.W Polsce płyty winylowe pojawiły się w roku 1899. Był to okres, w którym na terenie naszego kraju powstała pierwsza firma fonograficzna "Fonotypia Krajowa" Rafalskiego, filie przedsiębiorstw zagranicznych, a także fabryka płyt Juliusza Feigenbauna "Syrena Rekord". Niedługo potem do listy fabryk dopisać można już było Harmonię Rekord, czy Cristal-Elektro. W 1904 roku Józef Amsel założył "Łódzką Fabrykę Gramofonów", a cztery lata później w Polsce powstała "Pierwsza Warszawska Fabryka Gramofonów". Ten nagły rozwój wielu placówek przyczynił się także do powstania pierwszych patefonów, a w roku 1910 w Warszawie istniało aż dziesięć wytwórni gramofonów! Po drugiej wojnie światowej niedługo funkcjonowały jeszcze firmy płytowe. Pod koniec roku 1945 Mieczysław Wejman stworzył w Poznaniu wytwórnię "Mewa". Na rok później przypisuje się początek istnienia Fogg Records stworzonej przy współpracy Czesława Porębskiego z Mieczysławem Foggiem. W roku 1947 zmonopolizowano przemysł fonograficzny poprzez powstałą firmę Muza. Już dziesięć lat później płyty tłoczone były w Zakładach Tworzyw Sztucznych Pronit-Pionki. Każdy kolejny rok przynosił początek nowych przedsiębiorstw - Tonpressu, Polotnu, Savitoru, Wifonu, Veritonu, Arstonu, czy PolJazzu.
Spopularyzowanie płyt gramofonowych doprowadziło do ciągłej produkcji winyli przez najbliższych parę dekad. Masowej produkcji płyt analogowych zaprzestano w latach dziewięćdziesiątych.